وزنه آسانسور چيست؟

وزنه آسانسور چيست؟

وزنه آسانسور يکي از قطعات مهم در آسانسورهاي کششي محسوب مي شود. اين وزنه به منظور خنثي کردن و متعادل ساختن وزن کابين و بار داخل آن نصب و استفاده مي شود. در اين صورت از فشار زياد به سيم بکسل ها، فلکه کششي و گيربکس جلوگيري مي شود. ابعاد وزنه تعادل با توجه به ابعاد و ظرفيت آسانسور طراحي و توليد مي شود. اين وزنه از نظر متريال ساخت به انواع مختلف چدني، سربي، فلزي، بتني، پلاستيکي و گالوانيزه تقسيم مي شود.

وزنه تعادل آسانسور چيست؟

همان طور که در بالا اشاره کرديم

قطعه اي است که وظيفه دارد تعادل کابين، بار و تجهيزات آن را در مسير رفت و برگشت آسانسور حفظ کند. همچنين اين وزنه با فشاري که به سيم بکسل ها و فلکه کششي وارد مي کند، باعث ايجاد اصطکاک مورد نياز بين فلکه و سيم بکسل ها مي شود. در اين صورت سيم بکسل ها به راحتي روي شيارهاي فلکه کششي لغزيده شده و حرکت مي کنند. اما در صورت عدم اصطکاک لازم، حرکت سيم بکسل ها روي فلکه کششي به سختي انجام مي شود.

وزنه تعادل از يک قاب فلزي محکم و تعدادي وزنه تشکيل شده که در محل خود و در طول مسير آسانسور جابجا مي شود. جابجايي وزنه تعادل نيز توسط سيم بکسل هايي انجام مي شود که يک طرف آن ها به کابين متصل است. به عبارتي وقتي کابين توسط فلکه کششي و سيم بکسل ها به بالا کشيده مي شود، وزنه تعادل در خلاف جهت آن به پايين حرکت مي کند. همچنين به هنگام پايين آمدن کابين، اين وزنه در جهت بالا حرکت مي کند. وزنه تعادل با خنثي کردن بار کابين و تجهيزات آن به حرکت آسان آن کمک مي کند. در اين صورت به موتور، گيربکس، سيم بکسل ها و فلکه کششي فشار زيادي وارد نمي شود. نحوه قرار گرفتن وزنه ها درون قاب فلزي به نحوي است که در اثر توقف ناگهاني و سقوط آسانسور در جاي خود محکم و ثابت مانده و به بيرون پرتاب نمي شوند.

مزاياي وجود وزنه تعادل در سيستم آسانسور

نصب وزنه تعادل و استفاده از آن در سيستم آسانسور مزاياي متعددي دارد. البته بايد نصب اين قطعه به درستي و بر اساس اصول و استانداردهاي مربوطه باشد. مزاياي وجود وزنه تعادل در سيستم آسانسور شامل موارد زير مي شوند:

• وزنه تعادل مي تواند وزن کابين، بار و تجهيزات آن را متعادل کند. در اين صورت بالا و پايين کشيدن آسانسور توسط موتور آسان تر شده و از فشار زياد به آن جلوگيري مي شود.
• اين وزنه باعث مي شود تا فشار حاصل از کابين به يک طرف سيم بکسل ها وارد نشده و در هر دو طرف توزيع شود. اين مساله مي تواند از پارگي سيم بکسل ها تا حدود زيادي جلوگيري کرده و در اين صورت ايمني آسانسور افزايش يابد.
• وزنه تعادل علاوه بر اين که کارکرد موتور را آسان تر مي کند، زيرا به موتور کمک مي کند تا براي جابجايي کابين نيروي کم تري توليد کند. در اين صورت از استهلاک و فرسودگي زودهنگام موتور و قطعات آن جلوگيري مي شود.
• اين وزنه مي تواند به حرکت سريع آسانسور کمک کند.
• امکان کنترل آسانسور با وجود وزنه تعادل نسبت به وقتي که اين وزنه وجود ندارد، آسان تر است.
• وزنه تعادل اين کارکرد را نيز در سيستم آسانسور دارد که از برخوردهاي ناگهاني کابين به ديواره چاه و نيز تکان هاي شديد آن جلوگيري مي کند. برخوردها و تکان هاي کابين باعث صدمات جسمي به کاربران و بروز خرابي در سيستم آسانسور مي شود.
• استفاده از وزنه تعادل باعث مي شود تا فشار زياد روي قسمت هاي مختلف آسانسور وارد نشود. در اين صورت از بروز خرابي هاي ناگهاني در قطعات و تجهيزات جلوگيري شده و عمر سيستم آسانسور افزايش مي يابد.

انواع وزنه تعادل

وزنه هاي تعادل بر اساس متريالي که براي ساخت آن ها استفاده شده، به چند نوع مختلف تقسيم مي شوند. هر کدام از آن ها علاوه بر جنس مواد سازنده از لحاظ ابعاد و جِرم نيز با يکديگر تفاوت دارند. در ادامه به بررسي هر کدام از انواع وزنه هاي تعادل پرداخته ايم.

• وزنه هاي فلزي

اين نوع وزنه هاي تعادل از جنس فلزاتي همچون آهن يا فلزات ديگر ساخته شده و درون قاب يا فريمي فولادي جايگذاري شده اند. سپس با استفاده از دستگاه پرس اين وزنه ها در کنار يکديگر محکم و ثابت شده تا از يکديگر جدا نشوند. پس از آن که اين وزنه هاي فلزي در کنار يکديگر به صورت ثابت و محکم قرار گرفتند، با استفاده از پيچ هايي به همديگر قفل مي شوند. پس از انجام اين کار، روي قاب و وزنه هاي آن، روکشي فلزي مي کشند تا به شکل يکنواخت درآيند. وزنه هاي فلزي در ابعاد 57، 67، 77، 87 و 97 سانتي متر طراحي و ساخته مي شوند که مي توان اين ابعاد را استانداردترين و مناسب ترين ابعاد دانست.

• وزنه هاي چدني

نوع ديگر وزنه هاي آسانسور، مدل هاي چدني است که البته قيمت بالايي نيز دارند. وزنه هاي چدني براي آسانسورهايي مناسب هستند که در آن ها فضا و ابعاد چاه کوچک تر بوده و نياز به وزنه اي باريک اما سنگين وجود دارد. اين وزنه ها را نيز در ابعاد مختلفي مي سازند که متناسب با انواع سيستم هاي آسانسور باشند.

• وزنه هاي سربي

وزنه هاي سربي در مقايسه با انواع ديگر، چگالي زيادي دارند. چگالي بالا باعث مي شود تا با داشتن جِرم زياد، حجم کم تري را اشغال کنند. اين وزنه ها نيز بسته به نوع آسانسور در ابعاد مختلفي طراحي و توليد مي شوند که مشتريان مي توانند با توجه به نوع ساختمان و آسانسور مدل مناسب را انتخاب کنند.

• وزنه هاي بتني

وزنه هاي بتني را مي توان قديمي ترين وزنه هاي آسانسور دانست که به دو مدل تقسيم مي شوند. نوع اول وزنه هايي هستند که روکش پلاستيکي دارند. اما نوع دوم اين وزنه ها با روکشي از ورق هاي گالوانيزه توليد مي شوند. وزنه هاي بتني در ابعاد مختلفي از جمله 57، 67، 77، 87، 97 و 107 سانتي متر طراحي و ساخته مي شوند که با توجه به نوع آسانسور و ابعاد محل نصب مورد استفاده قرار مي گيرند.

• وزنه هاي پلاستيکي و گالوانيزه

وزنه هاي پلاستيکي نسبت به ديگر وزنه ها قيمت ارزان تري دارند. اما به دليل استانداردهاي جديد، از اين وزنه ها ديگر در آسانسورها استفاده نمي شود. به همين دليل در اغلب موارد وزنه هاي گالوانيزه جايگزين وزنه هاي پلاستيکي شده اند. وزنه هاي گالوانيزه درون يک قاب فولادي جايگذاري مي شوند. سپس با پيچ هايي به يکديگر متصل شده و محکم مي شوند. در پايان نيز روي اين قاب را با روکشي از جنس گالوانيزه مي پوشانند. وزنه هاي گالوانيزه با ابعاد متفاوتي طبق انواع مختلف آسانسورها ساخته مي شوند.

نحوه ساخت وزنه آسانسور

در ساخت وزنه آسانسور عمليات پيچيده و دقيقي صورت مي گيرد که بايد از مواد مناسب استفاده شده و به جزئيات ساخت آن توجه زيادي شود. در ادامه مراحل ساخت اين وزنه ها به شکل کلي بيان شده است:

برش مواد: در مرحله نخست موادي که از آن وزنه تعادل ساخته مي شود، در ابعاد و شکل هاي مورد نياز برش داده مي شود. جِرم و ابعاد اين مواد پس از برش بايد به حدي برسد که بتوان از آن به عنوان يک وزنه تعادل در آسانسور استفاده کرد.

ايجاد ورقه ها: مواد پس از برش به اشکال مناسب خم شده تا ورقه هاي مناسبي ايجاد شوند. اين ورقه ها با کنار هم قرار گرفتن به شکل يک کانتينر يا قطعه يکدستي در مي آيند.

اضافه کردن برخي مواد در داخل وزنه: در برخي از مواقع ممکن است نياز باشد تا وزن مواد داخل وزنه افزايش يابد. در اين صورت از مواد سنگين همچون فلزات يا سنگ ها براي افزايش جِرم وزنه استفاده مي شود. اين مواد را در داخل قاب يا بين ورقه ها تعبيه مي کنند.

جوشکاري: به منظور حفظ ايمني و استحکام وزنه تعادل، برخي از سازندگان از جوشکاري براي اتصال محکم ورقه ها استفاده مي کنند. اتصال ورقه ها با جوشکاري باعث مي شود تا از اصطکاک، خوردگي و آسيب ديدگي آن ها جلوگيري شود.

تست وزنه تعادل: پس از آن که وزنه تعادل ساخته شد، بايد آن را مورد تست قرار داد. تست وزنه باعث مي شود که از تطابق وزن آن با وزن کابين و همچنين کارکرد درست آن اطمينان پيدا کرد.

نصب و راه اندازي: پس از انجام فرايند ساخت، وزنه تعادل به محل نصب آسانسور منتقل شده و در محل خود نصب و راه اندازي مي شود. نصب وزنه تعادل نيز به دقت بالا و تخصص کافي نياز دارد تا عملکرد و ايمني آسانسور حفظ شود.

جرم وزنه تعادل چگونه محاسبه مي شود؟

اين سوال ممکن است براي تان پيش بيايد که جِرم وزنه تعادل چه مقدار بايد باشد و چگونه محاسبه مي شود؟ در پاسخ به اين سوال بايد بگوييم که متخصصان آسانسور طبق يک فرمول خاص و با در نظر گرفتن ظرفيت و وزن کابين، تعداد وزنه ها و جِرم آن را محاسبه مي کنند. فرمولي که با آن جِرم وزنه تعادل را محاسبه مي کنند به شرح زير است:

50 درصد ظرفيت نامي کابين + جِرم کابين خالي و تجهيزات آن + جِرم تراول کابل = جِرم وزنه هاي تعادل

نکاتي در خصوص نصب وزنه تعادل

به هنگام نصب وزنه تعادل در سيستم آسانسور، بايد نکات مهمي رعايت شود. رعايت اين نکات باعث مي شود تا وزنه تعادل، عملکرد مناسب خود را داشته باشد.

• نصابان آسانسور بايد محاسبات تحمل بار را پيش از شروع عمليات نصب وزنه انجام دهند.
• به هنگام نصب وزنه تعادل، بايد جِرم وزنه با جرم کابين به طور يکسان باشد. در غير اين صورت گواهي استاندارد آسانسور از سوي سازمان مربوطه براي کارفرما صادر نخواهد شد.
• متخصصان آسانسور بايد ابعاد و جِرم وزنه تعادل را پيش از ساخت و نصب آن به دقت محاسبه کنند. ساخت و نصب وزنه تعادل بايد طبق ابعاد و جِرم محاسبه شده انجام شود.
• قاب يا فريم وزنه تعادل بايد از استحکام و مقاومت بالايي برخوردار باشد تا وزنه ها به صورت ثابت و محکم درون آن قرار گرفته و حرکت نکنند. به گونه اي که در هنگام توقف ناگهاني و سقوط کابين، وزنه ها از جاي خود حرکت نکرده و از قاب خارج نشوند.

همان طور که در بالا اشاره کرديم، وزنه تعادل يکي از اجزاي ضروري در آساسنسور هاي کششي محسوب مي شود که با کارکرد خود به متعادل ساختن وزن کابين و تجهيزات آن کمک مي کند. ضروري است به اين نکته مهم توجه کنيد که نصب وزنه تعادل در سيستم آسانسور بايد توسط متخصصين ماهر و باتجربه انجام شود تا آسانسور بتواند کارايي و ايمني لازم را داشته باشد. البته توصيه مي شود در خريد وزنه آسانسور نيز به سراغ شرکت هاي معتبر و شناخته شده برويد تا بتوانيد وزنه اي را خريداري کنيد که از متريال باکيفيت و مقاومي ساخته شده باشد.

 

روابط عمومي گروه صنعتي ايمن موتور